ΚΑΠ: Πώς θα γίνει η αναδιανομή των ενισχύσεων σε μικρούς παραγωγούς

Μία από τις νέες προσθήκες που εισήγαγε η νέα ΚΑΠ 2023 -2027 στο σύστημα των αγροτικών πληρωμών είναι και αυτή της αναδιανεμητικής ενίσχυσης, η οποία αφορά τους μικρούς παραγωγούς.

Άλλωστε, τα νέα στοιχεία που έφερε μαζί της η νέα ΚΑΠ είναι επί της ουσίας είναι ανακατανομή των αγροτικών ενισχύσεων στο εσωτερικό της χώρας (εσωτερική σύγκλιση) και ανακατανομή μεταξύ όλων των κρατών μελών της Ε.Ε (εξωτερική σύγκλιση).

Οι περισσότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση – όπως και στην χώρα μας, η οποία χαρακτηρίζεται από τον μικρό κλήρο – έχουν έκταση μικρότερη των 28 εκταρίων, και το μικρό τους μέγεθος σημαίνει ότι δεν μπορούν να επωφεληθούν από ενισχύσεις. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα, οι χώρες της ΕΕ μπορούν να επιλέξουν να στηρίζουν τους μικροκαλλιεργητές μέσω της αναδιανεμητικής ενίσχυσης.

Εκτός όμως των ενισχύσεων, μένουν οι πάρα πολύ μικρές εκμεταλλεύσεις. Μάλιστα, υπάρχουν προβλέψεις προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα, όπου θα επιχειρηθεί με τεχνητές συνθήκες και καταχρηστικές πρακτικές, να εισπραχθεί η στήριξη.

Πώς δεν θα χάσετε την αναδιανεμητική

Η αναδιανεμητική ενίσχυση καταβάλλεται ετήσια και είναι Είναι συμπληρωματική γιατί χορηγείται μόνο σε δικαιούχους της βασικής ενίσχυσης, ανακατανέμοντας τα δικαιώματα από τις μεγάλες εκμεταλλεύσεις προς τις μικρότερες.

Παράλληλα, αφορά στις επιλέξιμες εκτάσεις και όχι στις εκτάσεις που αναλογούν στα δικαιώματα που κατέχουν οι ενεργοί αγρότες, επομένως η συμπληρωματική στήριξη χορηγείται στους αγρότες για τα εκτάρια για τα οποία ενεργοποιούν δικαιώματα ενίσχυσης αλλά και για τα επιπλέον επιλέξιμα εκτάρια που δηλώνουν.

Που εφαρμόζεται και πώς κατανέμεται

Η αναδιανεμητική και στις τρείς Αγρονομικές Περιφέρειες (Αροτραίων καλλιεργειών, μόνιμων καλλιεργειών, βοσκοτόπια) και χορηγείται ετησίως σε ενεργούς αγρότες δικαιούχους της βασικής στήριξης με βάση το φυσικό μέγεθος της εκμετάλλευσής τους.

Τα κατώτερα και ανώτερα όρια εκμετάλλευσης αμιγώς και μικτών εκμεταλλεύσεων έχουν ως εξής:

Το ετήσιο ποσό των άμεσων ενισχύσεων, σύμφωνα με το ΣΣ ΚΑΠ, που διατίθεται για την αναδιανεμητική ενίσχυση κατανέμεται στις Αγρονομικές Περιφέρειες (ΑΠ) ποσοστιαία ως ακολούθως:

• Αροτραίων καλλιεργειών: 45,60%,
• Μόνιμων καλλιεργειών: 27,50%,
• Βοσκοτόπων: 26,90%.

Η εκτιμώμενη τιμή μονάδας για την Αγρονομική Περιφέρεια των αροτραίων καλλιεργειών ανέρχεται σε 138 ευρώ ανά εκτάριο, των μονίμων καλλιεργειών ανέρχεται σε 116 ευρώ ανά εκτάριο και των βοσκοτόπων σε 177 ευρώ ανά εκτάριο.

Προσωρινή αύξηση των δικαιωμάτων

Προκειμένου να μην υπάρξει απώλεια πόρων κατά τα δύο πρώτα χρόνια εφαρμογής της ΚΑΠ λόγω υποαπορρόφησης των οικολογικών προγραμμάτων ή άλλων παρεμβάσεων των άμεσων ενισχύσεων (πχ συνδεδεμένες ενισχύσεις) προβλέπεται η δυνατότητα πρόσκαιρης αύξησης της μοναδιαίας αξίας του δικαιώματος έως και 25%.

Η προσωρινή αυτή αύξηση της αξίας δεν θα υπόκειται στη διαδικασία της εσωτερικής σύγκλησης. Τα ποσά αυτά θα μειωθούν αντιστοίχως για τα δυο επόμενα χρόνια για να επιστραφούν στα οικολογικά προγράμματα.

Δεν δικαιούνται αναδιανεμητική στήριξη, όσοι διαθέτουν εκμεταλλεύσεις με επιλέξιμες εκτάσεις μικρότερες από τις προαναφερθείσες ελάχιστες εκτάσεις και όσοι διαθέτουν εκμεταλλεύσεις με επιλέξιμες εκτάσεις μεγαλύτερες από τις προαναφερθείσες μέγιστες εκτάσεις.

Στην περίπτωση των ενεργών αγροτών, που διαθέτουν επιλέξιμες εκτάσεις μεγαλύτερες από τις μέγιστες, δεν δικαιούνται αναδιανεμητική στήριξη ούτε για τα εκτάρια που βρίσκονται ανάμεσα στην ελάχιστη και μέγιστη έκταση.

Η ρήτρα καταστρατήγησης

Προκειμένου να αποφευχθεί η δημιουργία τεχνητών συνθηκών καθώς και η χρησιμοποίηση καταχρηστικών πρακτικών από τους δικαιούχους για να τους χορηγηθεί η αναδιανεμητική ενίσχυση, προβλέπεται, ότι καμία εκμετάλλευση δεν επιτρέπεται να διαιρεθεί με οποιονδήποτε τρόπο.

Έτσι, σύμφωνα με τις εφαρμοστικές αποφάσεις, η αναδιανεμητική στήριξη δεν θα χορηγείται σε αγρότες, οι οποίοι, αποδεδειγμένα μετά την 1/1/2023 διαιρούν την εκμετάλλευσή τους με μεταβίβαση ή εκμίσθωση τμημάτων της σε τρίτους ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, με μοναδικό σκοπό την είσπραξη της στήριξης αυτής. Τα ίδια θα ισχύουν και για τους αγρότες, των οποίων οι εκμεταλλεύσεις προήλθαν από τέτοια διαίρεση.

Για την εξακρίβωση τεχνητής δημιουργίας των προϋποθέσεων λήψης της στήριξης ή καταχρηστικής πρακτικής μπορεί ενδεικτικώς να ληφθεί υπόψη:

• Εάν η σύμβαση μεταβίβασης ή η με οποιονδήποτε άλλο τρόπο διαίρεση της εκμετάλλευσης είναι σύμφωνη με το εθνικό δίκαιο ή
• εάν είναι εικονική ή
• εάν το πρόσωπο προς το οποίο γίνεται, ασκεί τις γεωργικές δραστηριότητες ιδίω ονόματι, για ίδιο λογαριασμό και με δική του ευθύνη και φέρει τον οικονομικό κίνδυνο που συνδέεται με τις δραστηριότητες αυτές.